Nieuws

Geen Eijer voor zijn geld: in gesprek met $lenterprise-rapper Eijer

Schrijver: Wouter Greven

In de afgelopen jaren is er in Zuid-Limburg een collectief van rappers bovengedreven met de naam $lenterprise. Hun werk is verfrissend en kwalitatief constant en ze produceren aan de lopende band. Dit loont, want langzaam maar zeker dringt ‘de $lenter’ door tot het firmament van de Nederlandse – en Vlaamse, daarover later meer – hiphop. Pop in Limburg sprak vlak voor de release van zijn album ‘Parkstad Paper & Mijnstreek Money II’ met Eijer, de talentvolle 045-vertakking van de crew, over onder andere laksheid, $lenterparcs en het mysterieuze KRAUW KONNEKT.

De aandachtige luisteraar zou denken dat Eijer een bijzonder constante hartslag heeft. Als alles eng is, wat maakt je dan nog bang? Met name het werk van Eijer en $keer&Boo$ lijken zich in hetzelfde overprikkelde micro-universum af te spelen. Het is een soort schaduwversie van Zuid-Limburg waarin iedereen verdacht is en tweede kansen zeldzaamheden zijn. Jongens op scooters zijn bezorgers, maar niet van pizza’s. In de regio Heerlen-Sittard-Maastricht, het speelveld van $lenterprise, verdwijnen mannen op onverklaarbare wijze van de landkaart, als vliegtuigen in de Bermudadriehoek. ‘Mannen in de hood met een naald, maar niet om bloed te prikken’, rapt Eijer op ‘Dubbel Trobbies’. De enige lichtbronnen zijn drugs en Ralph Lauren-kledij, het felle paard op de borst opvallend als een casino in een Russische mijnwerkersstad. Natuurlijk zijn er individuele verschillen tussen Eijer en $keer&Boos  én is er hier en daar ruimte voor humor, maar de gedeelde toon is vooral somber: de enige uitvlucht van een crimineel leven of depressie is de nieuwe route die door hiphop berijdbaar is gemaakt.

In persoon is Eijer de hartelijkheid zelve. Pop in Limburg spreekt de rapper in zijn appartement in Heerlerheide, waar hij samen met zijn vriendin woont. De kleinste kamer is een geïmproviseerde studio en zijn speakers rollen een tapijt van boombap-beats en raps uit. Het zijn voorproefjes van zijn aankomende release ‘Parkstad Paper & Mijnstreek Money II’, het vervolg op het eerste deel, dat vlak voor de start van het coronavirus het licht zag. Beide albums zijn een samenwerking met producer Sneadr. Daarvoor bracht hij twee projecten uit, ‘Alles Merk’ en ‘Probleem’. Deze albums staan stilistisch los van zijn latere werk omdat ze binnen het trap-genre vallen, een vorm van hiphop die meer drijft op atmosferische synths en een zware bas, in tegenstelling tot de meer simpele, meer rauwe klank van boombap. Hoewel hij die twee trap-albums nog steeds tof vindt, was die sound vooral ook een bewuste keuze van $lenterprise als collectief toentertijd. Waar een blije, meer poppy trap-sound op dat moment de klok sloeg besloten zij de donkere hoek op te eisen. Eijers hart ligt echter sinds jaar en dag bij boombap. Niet zo gek dus dat het ‘Parkstad Paper & Mijnstreek Money’-tweeluik een rapper laat horen die zich comfortabel tussen de beats beweegt en naadloos zijn leefwereld uit de doeken doet. De vraag is: hoe geraakte Eijer in deze positie?

Trobbies in de Zuid

Robin Eijer (1994) werd geboren en getogen in de Brunssumse wijk Treebeek. De familie Eijer was een modelgezin, gezegend met een gezonde zoon en dochter. Hij spreekt over een warme jeugd met weinig tegenslagen. Die bubbel werd zo’n zes jaar geleden doorbroken toen hij na een korte tijd in de Utrechtse wijk Kanaleneiland voor zijn studie terugkeerde naar Treebeek. Het ongeluk stapelde zich op: eerst scheidden zijn ouders, vervolgens kreeg zijn vader, bij wie Eijer toentertijd woonde, twee hersenbloedingen, met een kritieke tijd in het ziekenhuis als gevolg. Eindstand was dat de jonge rapper – vanwege zijn ideale, gelukkige, beschermde jeugd een zelfbenoemde ‘leek in leven’ – op eigen benen moest staan. Hij ging met zijn vriendin in Heerlen samenwonen.

Fotograaf: @sanjinhadzalic

De ‘trobbies’ startten pas echt toen die relatie tijdelijk uit ging en Robin solo naar Hoensbroek verhuisde. De recente gebeurtenissen sleurden hem mee in een mentale draaikolk, zonder dat hij het goed en wel door had. In die zin kent het onderbewustzijn geen genade. De vluchtroute was de weg van de minste weerstand: gokken op voetbalwedstrijden totdat de rekening rood schreeuwde, medicatie om de pijn te verdoven, disproportioneel veel wiet om de realiteit op afstand te houden. Alles om maar niet te hoeven voelen. Een pijnlijke periode, kortom, die circa een jaar duurde en vastgelegd is in het donkere album ‘Trobbies in de Zuid, Vol. 1’. Het is een van de hoogtepunten van zijn oeuvre, zeker ook dankzij de stoffige boombap-beats van producer PHiN. Het album betekende niet alleen een overgang van bombastische trap naar meer introverte boombap, maar ook zijn schrijfproces veranderde. ‘In die tijd schreef ik niet echt tracks’, zo verklaart hij. ‘Ik ging gewoon thuis in mijn eentje voor de mic zitten en wat ik op dat moment voelde gooide ik er direct uit.’ Inmiddels is de lucht weer opgeklaard en woont hij weer bij zijn vriendin. De periode schonk hem een nieuwe focus.

Zo serieus als rap ten tijde van ‘Trobbies in de Zuid’ was, zo speels begon zijn carrière. Geïnspireerd door ‘Wat Zou Je Doen’, de cross-over-hit van Marco Borsato en Ali B, probeerde Eijer als elfjarige zijn eerste raps uit, op zolder, met schoolvriendjes. Rijmpjes opwerpen om te kijken of ze bleven zweven. Dit was leuk – zeker in vergelijking met school, waar een enorme luiheid hem parten speelde. Diezelfde laksheid verklaart wellicht ook zijn eigenaardige, ietwat lome rapstijl, maar het beperkt hem vooral als luisteraar: Nederlandstalige muziek is al wat de klok slaat, want ‘Engelstalige punchlines krijg ik niet echt mee, echt een ramp’. Hetzelfde geldt voor nieuwe muziek en trends in het muzieklandschap. Daar staat tegenover dat hij wél alle nieuwe releases van zijn $lenterprise-collega’s beluistert, wat al met al een flinke taak is gezien de vele releases van het collectief. ‘En dat is dan nog maar tien procent van wat we daadwerkelijk maken in de studio, denk ik.’ Deze constante introspectie, waarin $lenterprise als een soort van echokamer functioneert, verklaart wellicht ook het sterke eigen karakter van het collectief.

Zuid Rulers

De $lenter-bal begon te rollen toen $keer&Boo$ een paar jaar geleden plotseling zijn been brak tijdens een nacht uit in Antwerpen. In de herstelperiode die volgde maakte hij monomaan beats en raps. Uit zijn wens om niet in zijn eentje de Nederlandse hiphop op zijn kop te zetten ontstond Schroef Los Enterprise (later $lenterprise), een los collectief van rappers gecentreerd rondom de ambitieuze Maastrichtenaar. Eijer kende hem toen al van een auditie voor The Next MC, een Idols-achtig programma van 101 Barz, het grootste hiphop-platform van Nederland. $keer&Boo$ kende Eijer op zijn beurt van een zelfgemaakte videoclip – ja, Eijer maakt onder de naam Norby Co$by ook videoclips. Het klikte tussen de twee mannen en Eijer voegde zich bij Schroef Los, dat in dat stadium nog maar uit enkele leden bestond en zich vooral richtte op boombap. Dat hun carrières en stijlen zich al zo vroeg parallel ontwikkelden, maakt dat hun werk – zoals in de eerste alinea beschreven – zo naadloos op elkaar aansluit, redeneert Eijer in retrospect.

Met de draai naar trap, circa 2017, voegden onder andere producers als DJ Oeker en Young Umbro, rappers Lil Flan$ en Trapmoneybiggie en illustrator Jermaine Godlike zich bij het collectief. Van groot belang bij de ontwikkeling van het gezelschap, zo stelt Eijer, was de barmhartige instelling van $keer&Boo$. ‘Hij gunde ons altijd alles, man. Sterker nog, hij wilde het koste wat kost niet alleen doen; wij moesten naast hem staan, niet onder hem.’ Dus iedere organisator die $keer&Boo$ voor een optreden boekte kreeg steevast te horen dat ze voor een kleine extra vergoeding heel $lenterprise erbij kregen. Met andere woorden: $lenterprise volgde in de slipstream van de bolide die $keer&Boo$ heet. Zonder twijfel een ideale voedingsbodem voor een vruchtbare muzikale scene.

Dan zijn er ook nog de vele relaties met andere collectieven. Een van de meest bijzondere hoofdstukken is de band van Eijer en $keer&Boo$ met een Brusselse groep rappers die, althans in termen van populariteit, aangevoerd wordt door Zwangere Guy. Hij is dankzij het immense succes van zijn debuutalbum ‘Wie Is Guy?’ inmiddels een fenomeen. Sinds een ontmoeting bij een optreden verschijnen ze structureel op elkaars albums. Zo bevat ‘Parkstad Paper & Mijnstreek Money’ een verse van Zwangere Guy op het nummer ‘Zoveel Gezien’, wat het ook gelijk het meest populaire Eijer-nummer op Spotify maakt. Handig, want dat levert een kruisbestuiving op, maar Eijer wil niet de indruk wekken dat hij Guy gebruikt voor streams. Om die reden verschijnt er dan ook geen bijdrage van de Brusselse rapper op het nieuwe album. Wel bevat het aankomende album een nieuwe verse van Brusselaar Berry. Dat maakt nieuwsgierig, want hun samenwerking op ‘Parkstad Paper & Mijnstreek Money’, waarin Eijer zijn Heerlens perspectief fraai aanlengt met de Brusselse mode de vie van rapper Berry, is een van de hoogtepunten van het album.

Dichterbij is er een vergelijkbare connectie met Heerlense hiphopveteranen Het VerZet, wiens leden Sneadr, Dookie, Ntan en dOOp al bijdroegen op ‘Parkstad Paper & Mijnstreek Money’. Daarnaast is $lenterprise bezig met een nieuw project genaamd KRAUW KONNEKT, een sub-collectief met rappers uit verschillende crews, waaronder Het VerZet. Een ander voorbeeld is de rapper Skav, met wie $keer&Boo$ al eerder een album maakte. Hij is beter bekend als Skafalau van de hiphopcrew StropStrikkers, en is altijd van grote invloed geweest op Eijer. ‘Het is heel gek dat we nu met hen muziek maken’, getuigt de rapper, die zichtbaar moeite moet doen om niet meer over het nog geheimzinnige KRAUW KONNEKT te vertellen. Voorlopig is het nog even toekomstmuziek.

Parkstad Paper & Mijnstreek Money PT.2 wordt gereleased op 19 februari 2021.

Zichzelf Gebleven

De basis van $lenterprise – die hun schrijfkampen ooit ‘Slenterparcs’ doopten – en KRAUW KONNEKT zijn nachtenlange studiosessies. Het zijn bijzonder inspirerende maar chaotische nachten: heel veel mensen in een kleine studio die heel vlot schrijven, want iedereen is hongerig en ‘springt’ op elke beat die de revue passeert. Het lastige aan deze sessies, zo stelt Eijer, is dat het écht een nachtleventje is – een studiosessie overdag is ondenkbaar. Waar veel rappers uit de graffiti-cultuur of het criminele circuit komen, en daar vaak nog steeds deel van zijn, heeft Eijer een parttimebaan. ‘Als ik op vrijdag om zes uur in de ochtend begonnen ben met werken en we halen vervolgens de vrijdagnacht door in de studio, dan ben ik het hele weekend gesloopt.’

Maar, vraagt Pop in Limburg zich af, is dit dan niet hét momentum? Dé gelegenheid om volledig voor hiphop te gaan? Wil hij alles uit zijn rapcarrière halen, moet Eijer dan niet à la $keer&Boo$ constant met muziek bezig zijn? Soms is hij dat ook, bijvoorbeeld ten tijde van een nieuwe release. Dan telt even niets anders dan muziek. Aan de andere kant wacht echter altijd een ander leven, het comfort dat zijn vriendin, baan en familie bieden, en die kant wil hij simpelweg niet de rug toekeren. Die periode heeft hij namelijk al gekend. Eenzelfde nuchterheid siert Eijer als het gaat over zijn toekomst. ‘Ik ben daar eigenlijk het minst mee bezig van ons allemaal. Ik denk dat er sowieso een einddatum is voor dat wat ik doe. Maar dat maakt me eigenlijk ook niet zoveel uit.’ Het is een opmerkelijke instelling voor een muzikant in de zomer van zijn carrière, maar geef hem eens ongelijk. Een ‘Trobbies in de Zuid, Vol. 2’ zit er voorlopig in ieder geval niet in, zo besluit de rapper – en dat is misschien maar goed ook.

Fotograaf: @DylanDoei

Meer over de artiesten weten?

Wil jij meer muziek horen van de Limburgse hiphopscene? Check dan snel onderstaande linkjes. 

Gerelateerde artikelen met Geen Eijer voor zijn geld: in gesprek met $lenterprise-rapper Eijer

Terug naar het overzicht

Heb jij ook iets nieuws te melden?

Plaats je nieuwsbericht