Haal 20 professionele muzikanten uit hun ‘habitat’, laat ze 10 dagen lang samen leven en werken in een hippe wijk van Berlijn en geef ze de tijd, ruimte en prikkels die hun creatieve proces aan het borrelen krijgt. Zonder de verplichting om met nieuwe muziek op de proppen te komen. Dát was in essentie de opzet van de eerste editie van The Playground Residence. Een nieuw project dat, met steun van o.a. Pop in Limburg, van 28 juli tot en met 7 augustus plaatsvond. De vuurdoop van het project lijkt een succes, zo blijkt de uit de reacties van de deelnemers: “Ik voelde me zó blij toen ik daar was.”
“Een overweldigende ervaring”, zegt Lars Ickenroth, terwijl op het tv-scherm in zijn huiskamer de foto’s passeren die hij tijdens zijn verblijf in Berlijn heeft gemaakt. De beeldend kunstenaar annex muzikant, bekend van zijn tijd als gitarist van Mt. Atlas, waarmee hij in 2019 Pinkpop opende, is normaal iemand die haarfijn kan analyseren wat hij vindt en voelt. Maar nu, zo bekent hij, is de Heerlenaar even lost for words. “We hebben zoveel gedaan en gezien in die 10 dagen tijd. Ik heb veel geschreven, muziek opgenomen, samengewerkt met anderen. Zelfs een nieuw instrument gekocht. Het heeft een sterke indruk op me achtergelaten.”
Op de foto’s van Ickenroth zien we jammende muzikanten in een obscuur ogende bar. Een stop op een van de rondleidingen door de stad komt voorbij. Dan weer zien we de hele groep deelnemers aan tafel voor het dagelijkse gezamenlijke diner; een van de weinige verplichte onderdelen van deze residentie. The Playground Residence bestond uit een programma waarin tijd, ruimte en vrijheid elkaar vonden. Een oase van rust, vrijblijvendheid én creativiteit, waarin professionele muzikanten inspiratie en de mogelijkheid tot samenwerking kunnen vinden, buiten een omgeving die ze al kennen. Met een hele toffe sfeer, aldus Ickenroth: “Muzikanten onder elkaar, die als vanzelfsprekend met elkaar omgingen. Heel ongedwongen, zonder druk om iets te moeten maken of doen. Juist in zulke omstandigheden ontstaan dan dingen.”
Randvoorwaarden
Ondanks het ontbreken van verplichtingen, waren de randvoorwaarden voor de deelnemers aan The Playground Residence piekfijn in orde. De locatie in Kreuzberg – de wijk waar ooit David Bowie woonde – was voorzien van fijne slaapplekken, grote gemeenschappelijke ruimten en zelfs een klein theatertje. Voor wie aan de slag wilde waren er zes schrijfruimtes beschikbaar met opnameapparatuur, waarvan twee ruimtes zelfs met een complete backline. Overdag waren er o.a. citytours langs bijzondere plekken in de stad; ‘s avonds genoeg gelegenheid om Berlijn-bij-nachte te verkennen. Tijdens de gezamenlijke diners vertelden gastsprekers zoals de Brits-Duitse platenbaas Mark Reeder en de Nederlandse zangeres en activiste Laura Jansen over hun leven, kunst en inspiratiebronnen.
Cliché overboord
Mensen die misschien niet zoveel weten van het leven van een professionele popmuzikant, zouden zich kunnen afvragen: waarom is zoiets als The Playground Residence eigenlijk nodig? Popmuzikanten zijn toch kunstenaars die meestal hun eigen tijd kunnen indelen, in tegenstelling tot eenieder die van 9 tot 5 voor een baas werkt. Dat cliché mag van Thijs Schrijnemakers meteen overboord. De in Nijmegen gevestigde muzikant, cultuur- en onderwijsmaker is samen met Maike Fleuren en Dennis Fraters de kartrekker van het project. Vanuit zijn eigen ervaring als professional – Schrijnemakers kennen we o.a. van Orgel Vreten en Anneke van Giersbergen – weet de geboren Limburger hoe lastig het soms is om artiest te zijn in de muziekindustrie: “Het draait vaak om efficiëntie en het besparen van kosten. Zeker in de popmuziek. Er moet immers geld verdiend worden! Maar dan is het wel moeilijk om tijd en ruimte te nemen om te kunnen creëren. Laat staan om de interactie met andere kunstenaars op te zoeken.”
Weldadig
Merel Koman, beter bekend onder haar artiestennaam Blackbird, weet daar alles van. De singer-songwriter werkt volledig als independant. Met andere woorden: ze is eigen baas. En dat betekent dat een groot deel van haar tijd op gaat aan ondernemen. “Ik bepaal de creatieve richting, ben bezig met het maken en uitgeven van muziek, moet de zakelijke kant helemaal regelen. Daar ben ik nogal druk mee”, vertelt de zangeres aan de telefoon. Dus toen Blackbird de oproep van The Playground Residence zag, had ze direct het gevoel dat dit wel eens iets voor haar zou kunnen zijn. “Al moet ik bekennen dat ik niet meteen wist wat ik precies ervan mocht verwachten”, geeft ze toe. “Ik heb al eens een writing camp meegemaakt, dus die ken ik wel. Dan zit je voor een korte tijd, bijvoorbeeld een weekend, samen met andere songwriters en ga je schrijven. Dus toen ik in Berlijn aankwam, vroeg ik mij af: moet ik nu wat dóen? Of juist niet? Dat was even zoeken.”
Maar net als Ickenroth, ervaarde Blackbird de vrijblijvendheid als bijna weldadig. “Na een dag of twee verdween bij mij de druk om iets te móeten maken. En juist toen, door het contact met de andere deelnemers en de indrukken van de stad, kreeg ik steeds meer energie en zin om juist wél iets te schrijven of te maken.” Die gewaarwording leidde bij Blackbird tot een nieuw inzicht: “Hoe tof het kan zijn om een community van likeminded people te vinden, die je inspireren om zélf dingen te gaan maken. Omdat ik als onafhankelijk artiest vaak alleen opereer, kom ik niet snel in aanraking met zulke communities. En nu, na mijn deelname aan The Playground Residence, denk ik: dit moet ik vaker opzoeken.”
Geweldige herinnering
Ickenroth denkt er precies hetzelfde over: “Het is gaaf om de manier van werken van andere muzikanten van dichtbij te zien. Dat zij dingen anders benaderen dan jijzelf doet. Dat heeft mij wel geïnspireerd. Bovendien is het tof om dan juist wél met zulke mensen samen te werken. Ik vind het heerlijk om in mijn uppie bezig te zijn. Maar ik vergeet nog wel eens hoe waardevol samenwerken kan zijn en wat voor mooie dingen het kan opleveren.”
Behalve inzichten heeft Koman nog iets tastbaars meegenomen vanuit Berlijn: een opname van een nieuw liedje dat ze ter plekke heeft ingezongen. “Ik voelde me zó blij toen ik daar was, dat ik dacht: dát gevoel moet ik vastleggen. Dat is deze opname geworden. Ik ga er hier in Nederland nog verder aan werken en denk zeker dat ik dit liedje ooit ga uitbrengen. Als een soort herinnering aan die geweldige week in Berlijn.”
Er zullen op termijn nieuwe edities van The Playground Residence plaatsvinden. Voor nieuwe data en meer informatie, ga naar: www.playground-residence.com.